Stadslucht Maakt Vrij
Van 27 nov 2021 t/m 20 mrt 2022De tentoonstelling Hoge Luchten, Schatten uit het Rijks, heeft een hedendaags kunstcomponent toegevoegd. Het duo Martin & Inge Riebeek brengt met Stadslucht Maakt Vrij negen inwoners Zutphen in beeld in videoportretten. Zij kozen intuïtief voor ontmoetingen met toevallige voorbijgangers, die antwoord gaven op hun vraag: Wat betekent vrijheid voor jou? Het leverde spontane en indringende portretten op, die samen het beeld van de stad Zutphen dichterbij brengen.
Enkele honderden jaren geleden werd gezegd “stadslucht maakt vrij”. In de middeleeuwen was dat ook werkelijk zo; als een horige of lijfeigene er een jaar en een dag verbleef, kon hij niet langer door zijn heer worden opgeëist. De stad gaf hem dus letterlijk zijn vrijheid. Ook brachten de stadsrechten vaak meer vrijheid aan de bewoners dat het rechtsgebied eromheen, van de graaf of vorst. En nog steeds kunnen mensen zich in de stad vrijer voelen dan elders. Of is dat wel zo? Maakt de lucht boven en in de steden ons nog vrij, of voelen we dat nu juist in de natuur buiten de steden? Martin & Inge Riebeek laten negen Zutphenaren aan het woord over vrijheid.
Martin & Inge Riebeek
Als kunstenaarsduo werken Martin en Inge Riebeek (1957, 1964) bijna twintig jaar samen. Ze studeerden beiden aan de Akademie voor Beeldende Kunst/St. Joost in Breda. In hun werk spelen sociaal engagement en ontmoeting een belangrijke rol. Martin & Inge Riebeek werken niet met acteurs of modellen en niet volgens een van tevoren vastgesteld script en zonder montage. Hun werk is integer en universeel. Zij hebben in hun werk de camera eerder gericht op grote steden, veelal ver weg in het doorlopende project The Essentiel.
Bijna tien jaar geleden maakten zij hun eerste videoportret voor The Essentiel. Nu omvat de verzameling meer dan 500 portretten van mensen uit 23 verschillende landen over de hele wereld. Zij stelden hen telkens dezelfde vraag: wat is op dit moment de essentie van jouw leven? Omdat de antwoorden in één keer worden opgenomen, krijgen de portretten het karakter van persoonlijke ontmoetingen.
Hoge Luchten
Als onderdeel van de reizende tentoonstelling richten Martin & Inge zich nu op vijf kleinere steden, dichtbij huis. Zij brengen steeds een aantal inwoners uit de steden Harlingen, Zutphen, Bergen op Zoom, Gouda en Hoorn in beeld. Ze kozen personen vanuit heel verschillende achtergronden, die meestal niet voor de camera komen. Ze doen hun verhaal, recht uit het hart als ze antwoord geven op de vraag: wat betekent vrijheid voor jou in deze stad? Er passeren elementen de revue, die aanzetten tot persoonlijke reflectie, een goed gesprek of open discussie. Zoals:
Bewustwording – We vinden ‘vrijheid’ belangrijk, maar hoe vrij zijn we eigenlijk? En hoe vrij voelt zich ‘de ander’? Wat doen we om vrij te blijven? Wordt onze vrijheid bedreigd?
Twijfel – Een gesproken portret kan vraagtekens zetten bij het zelfbeeld van de tolerante, vrije stad.
Empathie – Inleven in de vrijheidsbeleving van een onbekende stadsgenoot is waardevol.
