Unieke 17e-eeuwse muntschat
Gevonden in monumentaal huis in Bronkhorst
Stel je voor dat je achter een loszittende steen in huis een echte schat vindt! Dat gebeurde tijdens de verbouwing van een monumentaal huis aan de Bovenstraat in stadje Bronkhorst. De unieke archeologische vondst blijkt een historische muntschat: 14 gouden en 18 zilveren munten, die kort na 1620 onder de vloer zijn verstopt. En deze bijzondere schat kun je nu zien in het Stedelijk Museum in Zutphen.
De muntschat werd tijdens de verbouwing van de woning gevonden, achter een loszittende steen. De oudste munt is een goudgulden uit de periode 1486-1495, maar circuleerde blijkbaar nog tot in de vroege 17e eeuw. Verder zijn er een dukaat uit 1531 en drie zilveren Engelse shillings uit 1582-84 en 1604-05 gevonden. De rest van de munten (goud, zilver en rijksdaalders) komt uit de Nederlanden en deze dateren uit de 17e eeuw, de jongste uit 1620. Opvallend is dat de helft van de munten uit de Spaanse Nederlanden komt (nu België) en de rest, op één na, uit Gelderland en Overijssel.
Tentoongesteld
Na de vondst nam de eigenaar van het pand direct contact op met de archeologische dienst van de gemeente Zutphen. De vondst werd ook gemeld bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. De munten zijn gereinigd, gedetermineerd en gefotografeerd. De gemeente Bronckhorst stelde vervolgens een bedrag beschikbaar voor het onderzoek en rapportage van het verhaal achter deze bijzondere muntschat.
De Bronckhorster wethouder Willem Buunk: “Wat een fantastische historische vondst! Een unieke schat die de geschiedenis van onze gemeente en het stadje Bronkhorst prachtig symboliseert. Dat verhaal moet natuurlijk verteld worden. Daarom hebben we besloten de muntschat over te nemen van de eigenaar en vinder, om deze toegankelijk te maken voor publiek. De muntschat is te bekijken in het Stedelijk Museum in Zutphen. Een prachtig museum om de hoek, die de liefhebber een inkijkje geeft in ons verleden.”
Tachtigjarige Oorlog
De centrale vraag is natuurlijk wat de reden is geweest dat de 17e-eeuwse eigenaar zijn vermogen heeft verstopt en niet meer heeft opgehaald. De meest waarschijnlijke oorzaak van het verstoppen van de schat ligt in de Spaanse dreiging van de Tachtigjarige Oorlog. Muntschatten werden vaak begraven als er onrust of dreiging heerste, vaak door oorlog. In geval van belegeringen van steden wisten inwoners wat hen te wachten stond als de vijand de stad zou innemen. Er volgden ofwel schattingen (afkoop van plunderingen) ofwel plunderingen. Zo’n situatie deed zich concreet voor in 1624 toen honderden Spaanse soldaten vanuit Groenlo richting Bronkhorst trokken. Waarschijnlijk heeft de eigenaar/bewoner van het huis aan de Bovenstraat in die tijd zijn vermogen om die reden verstopt. De schat is vervolgens niet meer opgehaald en ruim 400 jaar na dato bij verbouwingswerkzaamheden gevonden.
‘De Bronkhorster muntschat’
De archeologische dienst in Zutphen heeft alle informatie over de muntschat verzameld en gebundeld in de publicatie “De Bronkhorster muntschat. De 17e-eeuwse muntschat van Bovenstraat 10 te Bronkhorst” (ISBN/EAN 978-94-91950-78-0). Dit boek is te koop in onze museumwinkel voor 7,95 euro.
Afbeeldingen: Dukaat uit Breslau, 1531 en een detail van de aanval van de Spanjaarden onder leiding van Hendrik van den Bergh, 1624.
