Favoriete pronkstukken van onze medewerkers
Het is Nationale Museumweek deze week! De museumdeuren zijn helaas nog gesloten, maar onze digitale deuren zijn geopend. Tijdens de Digitale Museumweek brengen we een ode aan 75 jaar vrijheid. Dit doen we aan de hand van pronkstukken. Bij de Musea Zutphen vind je twee musea onder één dak: het cultuurhistorische Stedelijk Museum Zutphen dat het ‘Verhaal van Zutphen’ vertelt en Museum Henriette Polak, hét museum voor modern-klassieke schilder- en beeldhouwkunst van Nederland. Ontdek de pronkstukken van beide musea. Samen brengen we een ode aan de culturele vrijheid!
PRONKSTUKKEN
Het pronkstuk van het Stedelijk Museum Zutphen is het Gezicht op Zutphen van Herman van der Worp. Museum Henriette Polak kiest voor de vrijheid van Jan Wolkers met de Schuimende zee lll. Benieuwd naar wat deze werken met vrijheid te maken hebben? Je leest er hier alles over!
FAVORIETE COLLECTIESTUKKEN VAN ONZE MEDEWERKERS
Naast deze pronkstukken, zijn er heel veel prachtige collectiestukken te vinden in de collecties van beide musea. Onze medewerkers delen deze week hun favoriete werken en vertellen waarom dit een favoriet stuk is.
Favoriet pronkstuk van Tiana Wilhelm | Arie Schippers, Portret van Liesbeth Wezelaar-Dobbelman, 1996 , collectie Museum Henriette Polak
Favoriet pronkstuk van Christiaan te Strake | Willem Hallegraeff, Oudste foto van Nederland, 1839, collectie Stedelijk Museum Zutphen
Christiaan Te Strake, conservator bij de Musea Zutphen, heeft een van zijn favorieten uit de collectie van Museum Henriette Polak uitgekozen en vertelt waarom juist dit werk hem aanspreekt.
“ Eene licht-teekening”: de oudste foto van Nederland uit 1839, collectie Stedelijk Museum Zutphen
Mijn favoriete object uit de collectie van het Stedelijk Museum Zutphen is de oudste foto van Nederland. Al van jongs-af ben ik een actieve amateurfotograaf en ook in mijn werk ben ik altijd erg geïnteresseerd geweest in dit zeer publieksvriendelijke beeldende medium.
In Zutphen bewaren we de oudst bewaard gebleven foto, die ooit door een Nederlander is gemaakt in Nederland. De foto, die hier licht-teekening wordt genoemd, meet 8 x 10 centimeter en is met de hand 25 november 1839 gedateerd, en dus drie maanden na de introductie van de fotografie (Parijs, augustus 1839) gemaakt, en wordt hier “licht-teekening” genoemd. De maker is de Zutphense apotheker Willem Hallegraeff (1798-1870). Totdat deze foto, overigens een gefixeerd negatief, opdook, was niets bekend over zijn fotografische activiteit. Het gaat hier waarschijnlijk om een reproductie van een prent of tekening. We zien een romantisch tafereeltje van een paartje waarvan de vrouw op een bankje zit bij de ruïne van een oude stads- of kasteelpoort. Het is met voorsprong de oudste bewaard gebleven Nederlandse foto. Sinds 1839 zijn er in Nederland miljarden foto’s gemaakt; dit is de allereerste.
De collectie fotografie van het Stedelijk Museum Zutphen mag aanzienlijk genoemd worden. Dit geldt niet alleen voor de kwantiteit maar ook voor de kwaliteit. In aantallen bevat de collectie in het Stedelijk Museum Zutphen 510.500 negatieven (waaronder de Collectie Zeylemaker, een landelijk belangrijke collectie), 250 originele 19e-eeuwse afdrukken (periode 1861-1900) 7.500 latere afdrukken, 25 fotoalbums, 4.500 kleinbeeld-dia’s en ca. 3.500 ansichtkaarten.Het belang van de collectie fotografie is niet alleen plaatselijk. Door zijn spreiding qua tijd en onderwerpen en de aanwezigheid van kunst- en historisch beeldmateriaal, is de Zutphense fotografiecollectie een excellent voorbeeld van een brede fotocollectie.
De oudste foto werd aangetroffen in het Album Amicorum (Vriendenboek) Aarnout Jacobus van Eynthoven en is ook verder van belang door bijdragen van bekende kunstenaars als Schelfhout, Van de Sande Bakhuysen en Ver Huell. In 2012 verwierf het Stedelijk Museum Zutphen, mede dankzij een genereuze bijdrage van de Vereniging Rembrandt dit unieke object uit de 19e eeuw.
Favoriet pronkstuk van Lian Jeurissen | Pieter Defesche, Landschap (witte wolken en geel koolzaad), 1977, collectie Museum Henriette Polak
Lian Jeurissen, conservator bij de Musea Zutphen, heeft een van haar favorieten uit de collectie van Museum Henriette Polak uitgekozen en vertelt waarom juist dit werk haar aanspreekt.
Pieter Defesche, Landschap (witte wolken en geel koolzaad), 1977, collectie Museum Henriette Polak
Favoriet pronkstuk van Marijke Tuitert | Joop Sjollema, Portret Henriette Polak – Schwartz, 1964, collectie Museum Henriette Polak
Favoriet pronkstuk van Marieke de Jongh | Albertus Beusekamp, Oorbellen van goud en mensenhaar, collectie Stedelijk Museum Zutphen
Favoriet pronkstuk van Cecilia de Vries | Zutphense kwadrant, ca 1300 , collectie Stedelijk Museum Zutphen
”Ik weet nog goed dat ik op mijn rug op het strand van Vlieland lag en daar de maan uit de zee zag opkomen met duizenden sterren om mij heen. Ik vond het prachtig en adembenemend. Dat was het moment waarop ik mijzelf voornam een cursus te gaan volgen. Een cursus gegeven door een sterrenwacht in de buurt. Daar is mijn passie voor astronomie en sterrenkunde ontstaan.
Astronomie draai voor mij vooral om Verwondering. Ik sta graag in de avond buiten op een lekker donker plekje met alleen een verrekijker in mijn hand. Als je maar lang genoeg buiten staat wennen je ogen aan het donker en zie je hoe langer hoe meer aan de hemel. Niet alleen sterrenbeelden maar ook sterrenhopen, nevels en kraamkamers waar nieuwe sterren worden geboren. Je moet alleen weten waar je moet kijken en hoe je iets kunt herkennen. Ik verwonder mij vooral over hoe klein en onbeduidend en tegelijk zo groots wij als aarde zijn. Wij wonen op een kleine planeet die draait om een onbeduidende sterretje in een uithoek van ons melkwegstelsel. Onze eigen melkwegstelsel bestaat uit miljarden sterren en zoals we de laatste jaren ontdekken ook uit miljarden planeten die al of niet in een bewoonbare zone om een ster draaien. En om het dan nog grootser te maken zijn er naar schatting tussen de 300 en 500 miljard Melkwegen. Er bestaan meer sterren in het heelal dan zandkorrels op aarde.
Favoriet pronkstuk van Anne Stolwijk | Arie Schippers, Gele muur, 1999, collectie Museum Henriette Polak
Anne Stolwijk, medewerker pr & marketing bij de Musea Zutphen, heeft een van haar favorieten uit de collectie van Museum Henriette Polak uitgekozen en vertelt waarom juist dit werk haar aanspreekt.
Arie Schippers, Gele muur, 1999, collectie Museum Henriette Polak
”Dit werk van Arie Schippers trok direct mijn aandacht toen in voor het eerst Museum Henriette Polak bezocht. Het felle kleurgebruik en het onderwerp zorgden direct voor een glimlach op mijn gezicht. De gele muur knalt letterlijk van het doek af. Schippers is duidelijk niet bang om veel kleur te gebruiken, heerlijk dat zuurstokroze, oranje, groen, paars en zachtblauw in het werk. Letterlijk álles heeft kleur! Ik word er vrolijk van. Ook zijn manier van schilderen vind ik heel fijn. Zijn toets lijkt zo nonchalant, zorgeloos bijna. Er zit een soort snelheid in zijn manier van schilderen, hij heeft duidelijk een impressie willen vastleggen. Hij schildert ‘makkelijk’, terwijl dit helemaal niet makkelijk is. Dat maakt hem een sterke kunstenaar in mijn ogen.
Als je goed kijkt naar wat je ziet, is het eigenlijk best gek dat alles zo verzadigd is qua kleur. Dit heeft een vervreemdend effect op het tafereel. Het lijkt een industrieterrein te zijn, met containers en auto’s die her en der geparkeerd staan – een soort schroothoop. Wanneer je dit zelf tegenkomt, ziet het er waarschijnlijk grijs en grauw uit, zelfs op een zonnige dag. Dat vind ik zo leuk aan dit werk: het onderwerp is eigenlijk niet eens zo interessant, maar door het kleurgebruik krijgt het een heel andere lading. Het zit er ineens fris uit, echt van ‘nu’ en het is ook nog eens lekker geschilderd.
Het doet mij denken aan Amerika, LA had deze uitwerking op mij terwijl de stad zelf niet eens zo mooi is. De ervaring van het daar zijn, daar lopen, de zon op je huid, die rauwe stad en het gevoel van vrijheid dat het mij gaf, brengt dit schilderij voor mij tot leven. Ergens hoop ik ook dat dit ook de bedoeling van Schippers was toen hij het schilderde.”
Favoriet pronkstuk van Hiske Kremer | Riek Wesseling, Spiegelbeeld met Tulp, 1947, collectie Museum Henriette Polak
Hiske Kremer, medewerker Publiek en Commerciële Zaken bij de Musea Zutphen, heeft een van haar favorieten uit de collectie van Museum Henriette Polak uitgekozen en vertelt waarom juist dit werk haar aanspreekt.
”Toen ik in 2017 voor het eerst als bezoeker bij de Musea Zutphen kwam, maakte ik in het digitale depot mijn eigen tentoonstelling. Ik stopte direct met bladeren door de vele prachtige kunstwerken toen ik bij een aantal precieze, ietwat onheilspellende, tekeningen in zwart-wit aankwam. Ik heb teruggekeken naar wat ik toen selecteerde, en ik zie dat ik bij deze eerste kennismaking, zonder ooit maar van de naam Riek Wesseling te hebben gehoord, maar liefst drie van haar werken koos: Vrouw met Sluier, Atelier in Glazen Bol, en Spiegelbeeld.
Alles aan Riek Wesseling ademt dapperheid. Haar stoere, mooie, verzorgde voorkomen met kort, golvend glad haar, haar pak, haar werk in zwart-wit, haar keuze voor tekenen als kunstvorm. Tekeningen hebben iets bescheidens; de benodigdheden zijn zo minimaal: potlood en papier – en natuurlijk verbeeldingskracht, de kracht om de verbeelding door dat potlood een geloofwaardige wereld op papier te laten fluisteren.
Favoriet pronkstuk van Ingeborg van Dijk | Eduard Alexander Hilverdink, Watermolens in de Berkel te Zutphen, eind 19e eeuw, collectie Stedelijk Museum Zutphen
Ingeborg van Dijk, medewerker Facilitaire zaken bij de Musea Zutphen, heeft een van haar favorieten uit de collectie van het Stedelijk Museum Zutphen uitgekozen en vertelt waarom juist dit werk haar aanspreekt.
Eduard Alexander Hilverdink, Watermolens in de Berkel te Zutphen, eind 19e eeuw, collectie Stedelijk Museum Zutphen
”Ik ben maar op mijn gevoel af gegaan en heb gekozen voor bijgaand schilderij (zie foto’s in de bijlage). Ik wist niet eens dat het bij de Berkel was. Dat vertelde Marieke mij vanmorgen. Ik vind het gewoon een heel erg mooi schilderij. Ik heb geprobeerd te achterhalen waarom ik het zo mooi vind.
Dat komt vooral door de kleuren die zijn gebruikt en de enorme gouden lijst erom heen. Het turkoois wat je ziet, heb ik thuis op mijn muur die voorzien is van Venetiaans stucwerk. Dat vind ik nog steeds super mooi en daarom vind ik denk ik dit schilderij ook erg mooi.”
